भक्तपुर, १ बैशाख : नेपालको प्राचिन सहर भक्तपुरमा प्रत्येक नयाँवर्षमा परम्परागत रूपमा तान्त्रिक विधिअनुसार मनाइने बिस्केट जात्रा हेर्न आज बिहानैदेखि हजारौको भीड लागेको छ ।

नयाँवर्ष अर्थात वैशाख १ गते भक्तपुरको भेलुखेलमा गएराती उठाईएको ५५ हजात लामो विश्वध्वजासहितको लिङ्गो जात्रा हेर्न भक्तपुर, काठमाडौं ललितपुर, काभ्रे लगायत बिभिनन जिल्लाबाट आएको हजारौको भीड लागेको छ । चैत्र मसान्तमा इन्द्रध्वजा सहितको लिङ्गो उठाउने र आज दिनभर भव्य मेला गरि साँझ लिङ्गो ढाल्ने गरिन्छ । आज यो जात्रा हेरेमा मनोकांक्ष पुरा हुने शत्रु नाश हुने जनविश्वास रहेकाले यो जात्रालाई छ ।

लिच्छवीकालदेखि विस्केट जात्राको चार दिन अगाडि भैरव र भद्रकालीको रथयात्रा गरी मनाउन सुरू गरिएको यो जात्रा भक्तपुरवासीले नौ दिन आठरातसम्म मनाउने गर्दछन् । परापूर्वकालदेखि चलिआएको विश्वप्रसिद्ध यो जात्रा विस्केट अर्थात “सर्प मारियो” भन्ने अर्थमा र किरातहरुसंगको युद्धमा विजयी प्राप्त गरेपछिको खुसीयालीमा यो जात्रा मनाउने गरिन्छ ।

नेपाल सम्वत २६८ मा भक्तपुर सहर स्थापना हुनुभन्दा अघि नै यो जात्रााको परम्परा सुरू भइसकेको लिच्छवीकालभन्दा अगाडिको यो जात्रा मनाउन थालेको शिलालेखमा उल्लेख छ । यो जात्रालाई मल्ल राजा जगतज्योति मल्लले विशेष रूपमा मनाउने व्यवस्था गरेको ईतिहासमा उल्ल्ेख छ । त्यसपछि नेपाल सम्वत ८२७ मा राजा भूपतिन्द्र मल्लले यो जात्रा अझ व्यवस्थित गरी आठ रात र नौ दिन मनाउने प्रचलन बसाएको र त्यही प्रचलन आजसम्म चल्दै आएको छ ।

चैत मसान्तको दिन साँझबाट सुरु गरि रातभर संचालन हुने चान्हेसिया अर्थात रात्रीको जात्रा आज विहान सम्पन्न भएको छ । मध्यपुरथिमीका वासिन्दाले मनाउने उक्त जात्रामा हिजो साँझ बालकुमारीलाई थिमिको लायकू दरबारबाट जात्रा गरि बालकुमारी मन्दिरमा ल्याएर विराजमान गराई चान्हेसिया जात्रा सुरु गरिएको थियो ।

चान्हेसिया जात्रामा सर्वप्रथम त दिगुटोलमा स्थित दिगुभैरबलाई आचाजु कर्माचार्यको घरबाट लायकुमा ल्याईन्छ भने त्यसपछि तलेजुबाट बालकुमारीलाई ढकीमा राखेर कपडाले छोपी लायकू अगाडि ल्याइएर जात्रा मनाईन्छ । त्यसपछि भने खटमा राखी बालकमारी मन्दिरमा विराजमान गराइएन्छ । जात्रामा थिमीको अधिंकाश घरबाट निस्केको हजारौ चिराग बालेर र धिमाय बजाई दक्षिणबाराही, हरिसिद्धि र अजिमा देवतालाई ल्याएपछि पुनः बालकुमारीबाट शंखधर चोक हुदै क्वाछें स्थित दक्षिण बाराही मन्दिर परिक्रमा गराएको थियो ।

त्यसपछि तछुटोल, विष्णुवीर मन्दिर परिक्रमा गराई बालकुमारी मन्दिरमा ल्याई पुर्याएर पाँच पटक परिक्रमा गराए पछि सोही स्थानमा आ आफ्नो आसनमा खटहरुलाई राखेपछि जात्रा सम्पन्न भएको थियो । यो जात्रा हिजो साँझ सुरु भई आज विहान बरिक चारबजे सम्पन्न भएको थियो ।