भक्तपुर, १५ भदौ : सडकको बीचबीचमा खाल्डै खाल्डो, कतै कालोपत्र गर्न ग्राइबेल बिछ्याउदै, कतै पर्खाल भत्किएर सडकनै पहिरोले बगाएर जोखिम अबस्था, त कतै कुलो र कलर्भट पुरिदाँ सडकबाटै पानी बगेर ओहोर दोहोर गर्नै जोखिम । यो दृश्य हो विगत ८ वर्षदेखि स्तरोन्नती सुरु भएर अझै निर्माण सम्पन्न नभएको ‘भक्तपुर नगरकोट सडक खण्ड’को ।
बिहानै आठ बजे चाँगुनारायण नगरपालिका कार्यालयमा भेला हुनु भएका नगर प्रमुख जीवन खत्री, उपप्रमुख रमेश बुढाथोकी, सञ्चारकर्मी र नगरपालिकाको टोली भक्तपुर नगरकोट सडकको अनुगमनमा निस्कदै नगर प्रमुख खत्रीले भन्नुभयो, “जनताले धेरै दुःख पाइसके, अब जे सुकै होस् सहेर बसिन्न, आज सडकको अनुगमन गरौँ, दुई महिना भित्र सडक निर्माण सम्पन्न नभए, ठेक्का रद्ध गर्न नगरपालिकाले नेतृत्व गर्छ ।”
उपप्रमुख बुढाथोकीले भन्नुभयो, “मंसीरमा चुनाब आउन लाग्यो, त्यही भएर जनतालाई देखाउन नगरपालिका अगाडि सर्यो भन्लान, अब सडक निर्माण सम्पन्न गराएर जनतालाई देखाउने नै हो ।” नगरपालिकाको टोलीले खरिपाटी स्थित आयोजनाको कार्यालयमा रहेका सडक निर्माणको ठेक्का पाएको शैलुङ् कन्स्ट्रक्सनका प्रोजेक्ट म्यानेजर अनुप अधिकारीलाईसँगै लिएर अनुगमनमा निस्कियो । कहाँ के के हुदैछ, कहाँ के कति काम भइरहेको छ, कहाँ के गर्नु पर्नेछ, अनुगमनकै क्रममा नगर प्रमुख खत्रीले अधिकारीसँग जानकारी लिदै र निर्देशन दिदै नगरकोट बसपार्कसम्म पुगियो ।
“अन्तको काम छाडेर भएपनि यहाँ काम गर्नुस्, अबको दुई महिना भित्र यो सडक निर्माण सम्पन्न भएर हस्तान्तरण हुनै पर्छ, नत्र नगरपालिका ठेक्का रद्ध गर्न लाग्छ, यो वा त्यो बाहना अब हामी सुन्दैनौ,” म्यानेसर अधिकारीलाई निर्देशन दिदै नगर प्रमुख खत्रीले भन्नुभयो, “सडकको सुरुको भाग, बीच भाग र नगरकोट बसपार्क तीन खण्डबाट एकै पटक काम अगाडि बढाउनुस्, ड्रेन खोल्नुस्, पुरिएको कलभर्ट बनाउनुस्, पर्खाल लगाउन बाँकी भएको ठाउँमा लगाउन सुरु गर्नुस्, पैसा छैन भनेर पन्छिन पाइदैन ।” जनताले धेरै दुःख पाइसकेकाले कहि कतै समस्या र अबरोध आए नगरपालिकाले सहजीकरण गरिदिने बताउदै उहाँले काम नरोक्न निर्देशन दिनु भयो ।
नगर प्रमुख खत्रीले नगरकोट बसपार्क पुगेपछि स्थानीय र पर्यटनव्यवसायीसँग छलफल गर्दै भन्नुभयो, “गलत मनसाय, गलत नियत कसैले नराखौ, नगरपालिकाको राम्रो कामलाई जनताको साथ चाहियो, हामी जनप्रतिनिधिको कुनै व्यक्तिगत स्वार्थ छैन, सबैको अपनत्व हुने गरि पारदर्शी ढंगले हामी काम गर्छौ ।”
अनुगमनमा नगरपालिकाका उपप्रमुख बुढाथोकीले ठेकेदार कम्पनीको लापर्वाहीले सडक निर्माण सम्पन्न नहुँदा त्यसको अपजस नगरपालिकाले खेप्नु परेको बताउनु भयो । उहाँले भन्नुभयो, “ठेक्का लिने कम्पनीले समयमै निर्माण नसक्दा जनताले हामीलाई गाली गरेका छन्, अपजस हामीले खेप्नु परेको छ, सडक नबन्दा नगरपालिकाले दुई वर्षदेखि पर्यटन शुल्क उठाउन पाएको छैन, जनताको आक्रोस हामी माथि छ, अब पनि सडक निर्माण ढिलाई गरे नगरपालिका चुप बस्दैन ।” उहाँले जनतालाई सम्झाउने र उनीहरुबाट बिरोध आए जनप्रतिनिधि उभिएर समस्या समाधान गर्छौ भन्दै अब निर्माण कार्य नरोक्न भन्नुभयो ।
चाँगुनारायण नगरपालिका(६ का वडाध्यक्ष धनबहादुर लामाले माथिल्लोतर्फ नगरकोट बसपार्कबाट काम अगाडि बढाउन आग्रह गर्नु भयो । सडक निर्माण सम्पन्न गर्न माग गर्दै गत असारमा पनि तीन दिन सडकमै वडा कार्यालयको काम सञ्चालन गरेर बिरोध जनाउनु परेको भन्दै अब बिरोध गर्नु पर्ने अबस्थाको सृजना नगर्न कम्पनीलाई आग्रह गर्नु भयो ।
सडक स्तरोन्नति नभएकै कारण स्थानीयले सास्ती बेहोरिरहेको, यातायात सञ्चालनमा समस्या र जोखिम बढेको, पर्यटकीय गन्तव्य नगरकोट जाने पर्यटकलाई सास्ती भोग्नु परेको वडाध्यक्ष लामाले बताउनु भयो ।
बसपार्कको छलफलमा स्थानीय मनोज गिरीले निर्माण कम्पनीले नक्सा अनुसार काम नगर्दा खरिपाटीमा आफ्नै र दीपक लामिछानेको निकै जग्गा मिचिएको भन्दै अन्यत्र पनि यस्ता समस्या रहेकाले त्यो समस्या सुल्झाएर निर्माण सम्पन्न गर्न माग गर्नु भयो । उहाँले वर्षामा सडकको पानी व्यक्तिको घरमा पस्ने, पानी पर्दा सडक हिलाम्मे र घाम लाग्यो धुलाम्मे हुँदा यहाँका बासिन्दा बिभिन्न रोगको शिकार बन्नु परेको गुनासो गर्नु भयो ।
नगरकोटका होटल व्यवसायी एवं होटल मेरिगोल्डका सञ्चालक गोकूल लामिछानेले सडक नबन्दा कोरोना महामारी अगाडि र अहिले पनि पर्यटकको आगमन घटेको बताउनु भयो । यहाँका होटल व्यवसायी निकै मारमा परेको भन्दै उहाँले नगरपालिकाले पर्यटन शुल्क यथास्थितिमा नउठाउन माग गर्नु भयो ।
शैलुङ् कन्स्ट्रक्सनका प्रोजेक्ट म्यानेजर अधिकारीले सार्वजनिक खरिद नियमावली १२ औं संशोधनले एक वर्ष म्याद थपेकाले आगामी पुस मसान्तसम्म सडक हस्तान्रण गर्ने म्याद रहेपनि मंसीर भित्रै निर्माण सम्पन्न गरेर हस्तान्तरण गर्ने गरि काम अगाडि बढाएको बताउनु भयो ।
उहाँले भन्नुभयो, “कूल १५ दशमलव ६४ किलोमिटर लम्बाइ रहेको यो सडकको १३ किमिमा कालोपत्र गर्न बेस हालिसकेका छौँ, धेरै ठाउँमा फस्ट कोड पनि गरिसक्यौ, ५ दशमलव ५ किमिमा सेकेण्ड कोड हालिसक्यौ, अब धेरै काम बाँकी छैन, बालाजुको काम रोकिएकाले त्यहाँको जनशक्ति र रोलर, ग्रेडर लगायतका मेशिनहरु यहीँ ल्याएर तिब्र गतिमा काम गर्छौ ।”
एक्जिम बैंक इन्डियासँग ऋण लिएर भारतीय आरामाली इन्फ्रा पावर लिमिटेड (एआईपीएल) र शैलुङ कन्स्ट्रक्सन जेभीले सडक स्तरोन्नतिको ठेक्का सम्झौता गरेको थियो । २०७३ असार ३ गतेभित्र सम्पन्न गर्ने गरि सम्झौता गरि ०७१ जेठ २२ बाट भक्तपुर(नगरकोट सडकको स्तरोन्नति सुरु गरेपनि अझै अलपत्र छ । अहिले आठौँ पटकसम्म म्याद थप गर्दासम्म ८३ प्रतिशत काम सम्पन्न गरेको छ ।
यस अवधिमा महाभूकम्प, सडकमा रुख, खम्बा, र अन्य भौतिक संरचना स्थानान्तरणमा ढिलाइ, निर्माण सामग्री आपूर्तिमा कठिनाइ जस्ता कारण देखाउदै ढिलाई भएको दाबी गर्दै आएको छ । अन्तिम पटक भन्दै २०७८ चैत १९ सम्म म्याद थप गर्दा त्यस अबधीमा पनि सम्पन्न नगरेपछि सरकारले फेरी आठाँै पटक म्याद थप गरेर २०७९ पुस मसान्तसम्म पुर्याएको छ ।
एक्जिम बैंक इन्डियाको ऋण सहयोगमा कूल ३१ करोड ५२ लाख रुपैयाँमा ठेक्का सम्झौता भएपनि अहिले संशोधन गरेर ३६ करोड रुपैयाँ पु¥याइएको छ भने सरकारले ठेकेदार कम्पनीलाई करिब ३० करोड रुपैयाँ भुक्तानी दिईसकेको छ ।
प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा, तत्कालिन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली, तत्कालिन भौतिक पूर्वाधार तथा यातायातमन्त्री रेणुकुमारी यादवलगायतलाई पटक पटक भेटेर सडक निर्माण छिटो सम्पन्न गर्न दबाब दिएर पनि म्याद थप्ने काम भइरहेको छ ।
स्तरोन्नतिको जिम्मा लिएको कम्पनीले काम नगरेको भन्दै यसअघि पनि नगरपालिकाका प्रमुख, सत्ताधारी दल, प्रतिपक्ष दलका नेता, प्रदेश मन्त्री, सर्वसाधारण कयौ पटक मन्त्रालय पुगेर ज्ञापन पत्र बुझाउने, शैलुङ कन्स्ट्रक्सनका प्रमुख शारदाप्रसाद अधिकारी र उहाँकै घरमा बस्ने नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाललाई पटक पटक भेटेर सडक निर्माण छिटो सम्पन्न गर्न आग्रह गरेका थिए ।
पीडित स्थानीयले कयौ पटक सडकमै उत्रिएर आन्दोलन गरे भने भौतिक पूर्वाधार तथा यातायातमन्त्री रेणुकुमारी यादवलाई नगरकोट सडकमै रोकेर अबरोध गरेपछि म्याद भित्र काम नसके ठेक्का रद्ध गर्ने बचन दिए पनि पुनः म्याद थपिएको छ । स्थानीयले ठेकेदार शारदाप्रसाद अधिकारीको फोटोसहितको ब्यानर बनाएर सार्वजनिक यातायातदेखि चोकचौतारासम्म टाँसेका बिरोध समेत गरेका थिए ।
